środa, 30 maja 2018

Małgorzata Lebda i Tomasz Bąk na majówce w łódzkim Domu Literatury

Zacznę całkiem nieskromnie, a mianowicie od autocytatu stanowiącego fragment wywiadu jakiego udzieliłem Rafałowi Gawinowi na łamach „Literackiej Polski”: (…) Po kilku latach literackiej działalności można poznać wszystkich poetów, których chce się poznać, albo nauczyć się unikać tych, na których ponowny widok nie ma się ochoty (…). Otóż Małgorzaty Lebdy i Tomasza Bąka pomimo kilku długich lat znajomości nadal nie jest mi dosyć. Idzie za nimi dobra karma. Bo lubię ich także jako ludzi. Zatem nie mogło mnie rozczarować spotkanie autorskie, na którym Małgorzata prezentowała wiersze z tomu „Sny uckermärkerów”, zaś Tomasz z tomu „Utylizacja. Pęta miast”. Dobre spotkanie, dużo pytań ze strony publiczności (tak, tak, maj, trzydzieści stopni, a ludzie byli, słuchali, i wyszli z zakupionymi najnowszymi książkami prezentujących się Autorów). 





sobota, 26 maja 2018

„Mieszkanie Poezji” w Tomaszowie, Bąk i rhl ansambl – Pub „Piwnica”

Otwarcie się na przestrzeń prywatną i wkomponowanie jej w Festiwal „Miasto Poezji” w Lublinie pozwala na jego współtworzenie przez każdego zainteresowanego tym mieszkańca miasta” – to kwintesencja idei „Mieszkań Poezji”, która towarzyszy Festiwalowi. Obok Tomaszowa Mazowieckiego wspomnianą ideę „podchwyciły” m.in. takie miasta jak Biłgoraj, Warszawa, Częstochowa, Puławy, Świdnik, Kraków, Wrocław i Inowrocław. Tomaszowski Pub „Piwnica” przy ul. Grunwaldzkiej 7 udostępnił przestrzeń, którą wypełniło spotkanie z Tomaszem Bąkiem promujące jego najnowszą książkę „Utylizacja. Pęta miast”. Tomasz wystąpił ponadto w składzie punkowego projektu rhl ansambl, w „songwriterskim secie” zaprezentował się Janusz Reichel. Podczas „open micu” wiersze czytali Krzysztof Kleszcz, Piotr Gajda i ponownie Tomasz Bąk. Republika publiki dopisała (nie ma zdjęć, bo RODO – what the fuck?), poezja i muzyka się podobała. Koniecznie trzeba to kiedyś powtórzyć...









piątek, 25 maja 2018

Seryjni Poeci w DL – Małgorzata Lebda i Tomasz Bąk



Dom Literatury – Kawiarnia Literacka zaprasza w dniu 29.05.(wt.) godz.19.00 na spotkanie z cyklu Seryjni Poeci: Małgorzata Lebda, autorka książki Sny uckermärkerów  (2018) i Tomasz Bąk, autor książki Utylizacja. Pętla miast (2018).  Prowadzenie: Rafał Gawin.
Małgorzata Lebda (ur. w 1985 r.) – dorastała w beskidzkiej wsi (Żeleźnikowej Wielkiej). Ostatnio wydała tom Matecznik (WBPiCAK, Poznań 2016). Doktor nauk humanistycznych. Nauczycielka akademicka. Ultramaratonka i taterniczka. Fotografuje. Mieszka w Krakowie.
Tomasz Bąk (ur. w 1991 w Tomaszowie Mazowieckim) – poeta, autor dwóch książek z wierszami. Laureat Nagrody Poetyckiej Silesius w kategorii debiut za tom Kanada, za tom [beep] Generation nominowany do nagrody im. Wisławy Szymborskiej. Mieszka w Łodzi.

środa, 23 maja 2018

Tadeusz Sławek w IM


Instytut Mikołowski zaprasza w najbliższy czwartek 24.05. o godz. 18.00 na spotkanie poświęcone książce prof. Tadeusza Sławka Nie bez reszty. O potrzebie niekompletności  (wyd. Instytut Mikołowski, 2018). Szczegóły na plakacie. A poniżej link do rozmowy o tej książce.

poniedziałek, 21 maja 2018

XI Ogólnopolski Konkurs na Recenzję Poezji

Laureaci X edycji konkursu
REGULAMIN

1. Organizatorami XI Ogólnopolskiego Konkursu na Recenzję Poezji są Dom Literatury w Łodzi i Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział w Łodzi, we współpracy z czasopismami kulturalnymi „Arterie” i „Tygiel Kultury”.

2. Konkurs adresowany jest do młodych autorów, którzy nie posiadają w dorobku książki krytycznoliterackiej lub literaturoznawczej.

3. Przedmiot prac konkursowych stanowi szeroko rozumiana twórczość poetycka autorów piszących w języku polskim, którzy wydali co najmniej jedną książkę poetycką.

4. Organizatorzy nie określają formy gatunkowej ani zakresu pracy konkursowej, może to więc być zarówno eseistyczna próba ujęcia całokształtu twórczości wybranego poety, jak i recenzja danej książki czy książek (również z wierszami wybranymi).

5. Organizatorzy oczekują krótkich wypowiedzi krytycznych, mieszczących się w granicach 3–5 stron znormalizowanego wydruku komputerowego (5400–9000 znaków ze spacjami).

6. Każdy uczestnik może przesłać kilka prac, z tym że powinien to zrobić w jednym zestawie o łącznej objętości tekstów nieprzekraczającej 10 stron znormalizowanego tekstu (maks. 18 000 znaków ze spacjami).

7. Nadesłane prace nie mogą być wcześniej ogłoszone drukiem ani opublikowane na stronach internetowych, a także nagradzane w innych konkursach.

8. Prace należy sporządzić w 4 egzemplarzach w postaci wydruków w formacie A4 (rozmiar czcionki 12, interlinia 1,5) i przesłać do 28 września 2018 roku (decyduje data stempla pocztowego) na adres:

Dom Literatury w Łodzi
ul. Roosevelta 17
90–056 Łódź
z dopiskiem na kopercie: „Recenzja”

9. Prace konkursowe winny być opatrzone godłem słownym (inaczej: pseudonimem). Do przesyłki wysłanej zwykłą pocztą należy dołączyć oddzielną, zaklejoną kopertę, oznaczoną tym samym godłem, zawierającą dane autora: imię, nazwisko, adres, telefon i e-mail.

10. Konkursowe prace podlegać będą ocenie przez jury, które powołują organizatorzy.

11. Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi w listopadzie lub grudniu 2018 roku podczas XII Festiwalu Puls Literatury w Łodzi.

12. Przewiduje się przyznanie nagród finansowych i rzeczowych według dyspozycji powołanego przez organizatorów jury. Najlepsze prace mogą też zostać wydrukowane na łamach „Arterii” lub „Tygla Kultury”.

13. Odbiór nagród możliwy jest wyłącznie podczas imprezy finałowej. Organizatorzy nie przesyłają nagród pocztą.

14. Przystąpienie do udziału w konkursie jest równoznaczne z wyrażeniem zgody na przetwarzanie danych osobowych przez organizatorów, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o ochronie danych osobowych. Organizatorzy informują uczestników, że ich dane osobowe będą przetwarzane wyłącznie w związku z wykonaniem postanowień niniejszego regulaminu, w celu przeprowadzenia konkursu i jego promocji oraz informowania o konkursie.

15. Wzięcie udziału w konkursie jest jednoznaczne z wyrażeniem zgody na regulaminowe warunki uczestnictwa.

16. Organizatorzy nie zwracają nadesłanych na konkurs prac.

17. Wykładnia niniejszego regulaminu należy do organizatorów. Wszelkie pytania kierować należy na adres: kontakt@dom-literatury.pl.

sobota, 19 maja 2018

Mieszkanie Poezji w Pubie Piwnica + koncerty


Mieszkanie Poezji to ogólnopolska inicjatywa Lubelskiego Festiwalu Miasto Poezji. Podczas zaplanowanego na 25.05.2018 r. wydarzenia w Pubie Piwnica w Tomaszowie Mazowieckim odbędzie się spotkanie z Tomaszem Bąkiem promujące jego najnowszy tom poetycki pt. "Utylizacja. Pęta miast". Spotkanie poprowadzi Piotr Gajda. Po spotkaniu zaplanowany jest koncert Janusza Reichela i sceniczny debiut jego nowego projektu muzycznego, rhl Ansambl. Ostatnim punktem programu będzie open mic, podczas którego wszystkie chwyty są dozwolone. Piszesz wiersze, prozę, manifesty, jesteś stand-uperem? Chcesz przeczytać publicznie wiersze twojego ulubionego poety? Open mic to idealna okazja, by zaprezentować się szerszej publiczności.
Wstęp za free, zaczynamy równo o 18.

piątek, 18 maja 2018

Gawin i Robert w Miko. Już dzisiaj!


Instytut Mikołowski zaprasza na spotkanie związane z promocją nowych książek poetyckich: Rafał Gawin „Wiersze dla kolegów” (Wyd. Raymond Q., 2017) i Maciej Robert „Demologos” (Wyd. Raymond Q., 2017). Prowadzenie Maciej Melecki i Krzysztof Siwczyk.
18.05.2018. godz. 18.00
Rafał Gawin - poeta, okazjonalnie krytyk, korektor, redaktor m.in. w „Arteriach”, konferansjer i animator kultury. Wydał arkusz Przymiarki (Wrocław 2009) oraz książki poetyckie Wycieczki osobiste / Code Of Change (Londyn/Gniezno 2011) , Zachód Słońca w Kurwidołach (Łódź, 2016) Wiersze dla kolegów (Skierniewice, 2017). Tłumaczony na język: bułgarski, rosyjski. Mieszka i pracuje w Łodzi.

Maciej Robert – poeta, krytyk literacki, recenzent. Autor sześciu książek poetyckich (ostatnio „Księga meldunkowa" [2014, nominacja do Nagrody im. W. Szymborskiej], „Nautilus" [2016], „Demologos" [2017])  i jednej krytycznej „Perełki i skowronki. Adaptacje filmowe prozy Bohumila Hrabala". Współpracownik „Polityki” i „Nowych Książek”.


O książkach:

Nakładem Wydawnictwa Raymond Q. ukazała się kolejna książka poetycka Rafała Gawina zatytułowana Wiersze dla kolegów (Wyd. Raymond Q., 2017). Spośród zawartych w tomie 43 wierszy prawie połowa została zadedykowana kolegom-poetom, kilka zawiera motta z kolegów-poetów, a jeszcze kilka innych dedykowane jest pamięci legendarnego pisma literackiego „Brulion”. Zatem póki co, nici z parytetów w poezji (przynajmniej w poezji Gawina). Z czysto narcystycznych pobudek pragnę wspomnieć, że w dwóch wierszach moje nazwisko zostało połączone ze słowem stosowanym m.in. w biznesie muzycznym: „featuring” (z udziałem, gościnnie), co Rafał nie omieszkał skutecznie zrównoważyć dedykując mi jeden z najkrótszych wierszy tomu. Lecz nie tylko z tej skądinąd błahej przyczyny powinniście Państwo ochoczo sięgnąć po tę bulwersującą książkę, kontaktując się bezpośrednio z jej autorem, bądź ze skierniewickim wydawnictwem. 

Piotr Gajda


Mała czarna książeczka ze zdjęciem tajemniczej maszyny na okładce. Równie tajemniczy tytuł, a w środku siedem części poematu o Łodzi, którym Maciej Robert chciał wygrać konkurs na poemat czterech kultur. Demologos to awangardowe godzinki ku czci wyśnionego miasta. Oniryczna opowieść osnuta na motywach mapy i terytorium, Łodzi i statku. Książka nieludzko łódzka, która wymaga od czytelnika jeśli nie znajomości miasta Biedermannów, to chociaż zdolności wyobrażania sobie jego zakamarków. Która wymaga jeśli nie znajomości poprzednich tomów poety, to chociaż intuicyjnego zaufania jego wyobraźni. Książka pełna – nie tylko literackich – aluzji, trochę popisująca się przed nami, a trochę demaskująca nasze mitologie. Raport z wydrążonego miasta. Tytuł podpowiada oczywistą konstatację – Demologos to kontynuacja poprzedniej książki Macieja Roberta, poematu Nautilus. Łączy je temat wędrówek po Łodzi (po mapie Łodzi), a także postać Fultona, amerykańskiego wynalazcy, konstruktora statków i łodzi podwodnych. Oczywiście Fulton miał na imię Robert, a jego okręty nazywały się właśnie Nautilus i Demologos. Tak to sobie Maciej gra z czytelnikami w okręty, co w mieście-temacie pozbawionym rzeki można by uznać za postmodernistyczną przesadę. Ale Maciej Robert Fulton postmodernistą nie jest. Zaryzykowałbym nawet twierdzenie, że tęskni za porządkiem. Cała ta zabawa z matematyką w  Nautilusie, także podział  Demologosa na części odpowiadające liturgii godzin to wyraz metafizycznych (a może nawet religijnych) tęsknot autora. Jakby obecne w jego wierszach od zawsze motywy śmierci, biologicznej przemiany, sztafety pokoleń i śladów historii domagały się wyjaśnienia. Ale układanka nie chce się ułożyć. Pierwsza część z refrenem Leniwi plagiatorzy powielają błędy przywołuje mało może znany fakt, że firmy kartograficzne, chcąc wykryć u konkurencji plagiaty, umieszczają na planach miast nieistniejące ulice. Wiem, co mówię – pracowałem jako korektor planów. W efekcie wszystkie plany, łącznie z tym oryginalnym, są fantastyczną opowieścią o „lądach niebyłych”. A jednocześnie są naszym wyobrażeniem miasta, które musimy sobie wymyślić. W drugiej części autor zdaje się brać w nawias całe to wymyślanie historycznych narracji, tych miejskich legend o początku, tworzonych bez końca na użytek indywidualnych bądź wspólnych mitologii. A jednak wątpiąc, w następnych częściach poematu taki mit buduje. Wymyśla opowieść stróża zatrudnionego w remontowanym muzeum (wygląda to na Muzeum Przyrodnicze UŁ w parku Sienkiewicza). Pijacka opowieść nocnego portiera, wzbogacona obrazami/wspomnieniami słuchacza/autora, to jeszcze jeden mit, jeszcze jedna makieta, w dodatku z przepalonymi żarówkami. Po co ją opisywać, po co kontemplować? Dla paru zgrabnych sformułowań? Dla trafnej metafory? Remont się przeciąga w lekką nieskończoność – dobrze uchwycona prowizorka (po)przemysłowych miast. Tu mnie wrzucono, zamknięto, a potem połknięto klucz – dobrze uchwycony stan świadomości ich mieszkańców. Owszem, ale wydaje się, że chodzi o coś innego. Thälmanna do ZOMO. Za Falą Bociany – wiecie, o co chodzi? Ja wiem, ale nie pora na przypisy. Zresztą, czy trzeba wszystko rozumieć? Porwany monolog przesycony szczegółami topograficznymi jest jak mamrotana pod chórem litania. Bo choć miasto z opowieści jest falsyfikatem, choć opowiadana historia jest subiektywnym zapisem wspomnień z trzeciej ręki, to przecież samo przepowiadanie sobie miasta ma sens – chroni je przed całkowitą rozsypką w niebyt. Zamieszkać możemy tylko w opowieści, nie zawsze prawdziwej.

Piotr Grobliński

Instytut Mikołowski / ul. Jana Pawła II 8/5 / 43-190 Mikołów / tel./fax: 032 738 07 55 / e-mail: instytutmik@poczta.onet.pl

czwartek, 17 maja 2018

XIII edycja OKP im. W. Sułkowskiego

XI edycja OKP im. W. Sułkowskiego. Foto: Plaster Łódzki

REGULAMIN

1. Organizatorami XIII Ogólnopolskiego Konkursu na Prozę Poetycką im. Witolda Sułkowskiego są Dom Literatury w Łodzi i Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział w Łodzi.

2. Przedmiotem konkursu jest proza poetycka.

3. Organizatorzy nie stawiają żadnych wymagań tematycznych ani formalnych, ale liczą na utwory bliskie poetyce Patrona konkursu, a więc między innymi utrzymane w konwencji groteski, absurdu, pastiszu czy żartu poetyckiego.

4. Każdy autor może nadesłać dowolną liczbę tekstów realizujących typ prozy poetyckiej, ale ich łączna objętość nie powinna przekraczać 5400 znaków ze spacjami.

5. Utwory konkursowe nie mogą być wcześniej ogłaszane drukiem ani publikowane na stronach internetowych, a także nagradzane w innych konkursach.

6. Teksty w 4 egzemplarzach w postaci wydruków w formacie A4 (rozmiar czcionki 12, interlinia 1,5) należy przesyłać do 21 września 2018 roku (decyduje data stempla pocztowego) na adres:

Dom Literatury w Łodzi
ul. Roosevelta 17
90–056 Łódź
z dopiskiem na kopercie: „Sułkowski”

7. Utwory konkursowe winny być opatrzone godłem słownym (inaczej: pseudonimem). Do przesyłki wysłanej zwykłą pocztą należy dołączyć oddzielną, zaklejoną kopertę, oznaczoną tym samym godłem, zawierającą dane autora: imię, nazwisko, adres, telefon i e-mail.

8. Utwory konkursowe podlegać będą ocenie przez jury, które powołują organizatorzy.

10. Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi w listopadzie lub grudniu 2018 roku podczas XII Festiwalu Puls Literatury w Łodzi.

11. W konkursie zostaną przyznane nagrody i wyróżnienia pieniężne, zgodnie z decyzją jury.

12. Przewiduje się przyznanie nagrody specjalnej dla utworu najlepiej realizującego konwencje bliskie Patronowi konkursu.

13. Odbiór nagród możliwy jest wyłącznie podczas imprezy finałowej. Organizatorzy nie przesyłają nagród pocztą.

14. Organizatorzy nie zwracają nadesłanych na konkurs prac.

15. Przystąpienie do udziału w konkursie jest równoznaczne z wyrażeniem zgody na przetwarzanie danych osobowych przez organizatorów, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o ochronie danych osobowych. Organizatorzy informują uczestników, że ich dane osobowe będą przetwarzane wyłącznie w związku z wykonaniem postanowień niniejszego regulaminu, w celu przeprowadzenia konkursu, promocji konkursu oraz informowania o konkursie.

16. Wzięcie udziału w konkursie jest jednoznaczne z wyrażeniem zgody na regulaminowe warunki uczestnictwa.

17. Wykładnia niniejszego regulaminu należy do organizatorów. Wszelkie pytania kierować należy na adres: kontakt@dom-literatury.pl.

środa, 16 maja 2018

Wystartował XXIV OKP im. J. Bierezina


XVIII edycja 

REGULAMIN

1. Organizatorami XXIV Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Jacka Bierezina są Dom Literatury w Łodzi i Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział w Łodzi.

2. Honorowy Patronat nad konkursem sprawuje Prezydent Miasta Łodzi.

3. W konkursie mogą wziąć udział poeci przed debiutem książkowym, którzy nadeślą organizatorom projekt swojego pierwszego zbioru wierszy, napisanego w języku polskim, skomponowanego jako artystyczna całość i opatrzonego tytułem.

4. Prace konkursowe należy sporządzić w 4 egzemplarzach w postaci zbindowanych wydruków w formacie A4 (rozmiar czcionki 12, interlinia 1,5), a następnie przesłać do 14 września 2018 roku (decyduje data stempla pocztowego) na adres:

Dom Literatury w Łodzi
ul. Roosevelta 17
90–056 Łódź
z dopiskiem na kopercie: „Bierezin”

5. Organizatorzy proszą dodatkowo o równoległe przesłanie propozycji konkursowej pocztą elektroniczną na adres: bierezin@gmail.com, w postaci jednego zwartego pliku formatu doc lub rtf (z dopiskiem w temacie wiadomości: „Bierezin”).

6. Prace konkursowe (w formie papierowej i elektronicznej) winny być opatrzone godłem słownym (inaczej: pseudonimem). Do przesyłki wysłanej zwykłą pocztą należy dołączyć oddzielną, zaklejoną kopertę, oznaczoną tym samym godłem i zawierającą dane autora: imię, nazwisko, adres, telefon i e-mail.

7. Konkursowe tomy podlegać będą dwustopniowej ocenie: przez komisję kwalifikacyjną, która wyróżni wybrane pozycje nominacjami do nagrody głównej, oraz przez jury, które spośród tomów nominowanych wybierze zwycięzcę.

8. Komisję kwalifikacyjną i jury powołują organizatorzy, a skład tych gremiów zostanie podany do wiadomości publicznej najwcześniej po upływie terminu nadsyłania prac konkursowych.

9. Komisja kwalifikacyjna i jury oceniają nadesłane prace jako wypowiedzi tekstowe. Na ocenę nie mają wpływu elementy plastyczne i typograficzne wydruku, o ile nie stanowią części składowej poetyki tomu (jak choćby w przypadku tak zwanej poezji konkretnej).

10. Nominacje (tylko tytuły tomów i godła) podane zostaną najpóźniej w listopadzie 2018 roku na stronach internetowych związanych z XII Festiwalem Puls Literatury i Domem Literatury w Łodzi. Nominowani do nagrody głównej zostaną bezpośrednio poinformowani.

11. Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi w listopadzie lub grudniu 2018 roku podczas XII Festiwalu Puls Literatury w Łodzi.

12. Nagrodą główną jest wydanie wskazanego przez jury debiutanckiego zbioru wierszy oraz gratyfikacje finansowe dla laureata i nominowanych. Organizatorzy zastrzegają sobie prawo do ostatecznych decyzji, jeśli chodzi o wybór wydawcy, redakcję i opracowanie graficzne zwycięskiego tomu wierszy.

13. Organizatorzy nie zwracają nadesłanych na konkurs prac.

14. Przystąpienie do udziału w konkursie jest równoznaczne z wyrażeniem zgody na przetwarzanie danych osobowych przez organizatorów, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o ochronie danych osobowych. Organizatorzy informują uczestników, że ich dane osobowe będą przetwarzane wyłącznie w związku z wykonaniem postanowień niniejszego regulaminu, w celu przeprowadzenia konkursu, promocji konkursu oraz informowania o konkursie.

15. Wzięcie udziału w konkursie jest jednoznaczne z wyrażeniem zgody na regulaminowe warunki uczestnictwa.


16. Wykładnia niniejszego regulaminu zależy od organizatorów. Wszelkie pytania kierować należy na adres: kontakt@dom-literatury.pl.

wtorek, 15 maja 2018

Werdykt XXVI OKP im. Rafał Wojaczka


Werdykt
XXVI Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego
im. Rafał Wojaczka
Instytut Mikołowski
11 maja 2018

Jury w składzie: Joanna Oparek (przewodnicząca), Ewa Olejarz i Karina Stempel na posiedzeniu, które odbyło się 10 maja 2018 roku w siedzibie Instytutu Mikołowskiego, po zapoznaniu się z 81 zestawami wierszy, jakie wpłynęły na tegoroczną edycję Konkursu, postanowiło przyznać następujące miejsca:

Miejsce I – zestaw wierszy opatrzony godłem Kobieta w 1000` C, którego autorem jest: Piotr Piątek (Kołobrzeg). Nagroda: 900 PLN;

Miejsce II – zestaw wierszy opatrzony godłem Hot, którego autorem jest: Dominika Dymińska (Warszawa). Nagroda: 500 PLN;

Miejsce III – zestaw wierszy opatrzony godłem fotoplastykon, którego autorem jest: Piotr Przybyła  (Karpacz). Nagroda: 300 PLN;

Wyróżnienie – zestaw wierszy opatrzony godłem okiem w palec, którego autorem jest Tomasz Dalasiński (Dobrzejowice ) Nagroda: 100 PLN.

Joanna Oparek                       Ewa Olejarz                         Karina Stempel


Uzasadnienie Jury


Zwycięskie wiersze łączą cielesność z metafizyką, są sensualne, obrazowe, oniryczne, autor posługuje się rozbudowaną frazą i metaforyką. To wiersze gęste od znaczeń, a jednocześnie czytelne i przekonujące. Wśród wielu bardzo dobrych zestawów ten wyróżnił się spójnością oraz dojrzałością języka poetyckiego, kreującą światy niepoddające się jednostronnej interpretacji.

poniedziałek, 14 maja 2018

Znicze i...inne wiersze


Dziś mija trzydziesta czwarta rocznica śmierci Andrzeja Babińskiego…

Postrzegany jako szalony ekscentryk, notoryczny skandalista, niezrównoważony emocjonalnie człowiek, ale i wybitny poeta. Naznaczony ciemnym piętnem szaleństwa i zapowiedzianej śmierci, wędrujący ku granicy szarlataństwa lub boskości. Poeta przeklęty, bo „żywcem” obdarty ze skóry, bo prawdziwy, krwią spisujący świadectwo własnego mierzenia się ze światem.

Andrzej Babiński, przyjaciel, Edwarda Stachury, Ryszarda Milczewskiego-Bruno, Wincentego Różańskiego. Napiętnowany rozpoznaną chorobą psychiczną, na co dzień agresywny i ogarnięty obsesją własnej śmierci, wciągający w „jądro ciemności” wszystkich, z którymi się stykał. Stąd odrzucany przez niemal całe ówczesne środowisko poetyckie, także to poznańskie, i dlatego dziś nie zapamiętany tak dobrze jak jego sławni przyjaciele-poeci.

Tak wspominał poetę w roku 2008 Andrzej Sikorski: „Poznań literacki nie chciał i bał się <<chorego>> Babińskiego, który nosił wiersze na sercu (dosłownie!) w grubym sfatygowanym portfelu i... zwyczajnie męczył posiadaczy maszyny do pisania (w różnych porach dnia i nocy). Do tego zrywał spotkania autorskie i walczył z akademikami z filologii polskiej. Od 1978 roku starał się o przyjęcie do Oddziału Poznańskiego Związku Literatów Polskich, ale Czesław Chruszczewski, ówczesny prezes, był nieugięty. W końcu został członkiem ZLP w Warszawie (zachowała się pozytywna opinia Józefa Ratajczaka). Więcej, wzywał na pojedynki, wcale nie na wiersze, <<nowofalowców>>, na Stary Rynek, w południe, by położyć kres <<strzelanym na papier słowom>>, które przecież niewiele znaczą”.

Utalentowany poeta stłamszony przez własną niedoskonałość. Wiersze zaczął pisać w połowie lat 50, potem gdzieś około roku 1961 przestał na całe pięć lat, aby pod koniec lat sześćdziesiątych znowu zacząć tworzyć w iście szalonym tempie. Wiersze Andrzeja Babińskiego to uporczywe szarpanie z życiem i śmiercią, miotanie między własnym bytem i niebytem. Pesymizm, zwątpienie, obłęd uwarunkowany chorobą psychiczną, to trampolina, od której odbił się, żeby wykonać swój ostatni skok – przekroczyć granicę.

Rok 1970 był „cezurą” jego poetyckiego „wypalenia się”. To właśnie choroba nie pozwalała mu regularnie pisać. Przerabiał więc stare wiersze, zmieniał daty ich powstania, aby stwarzać wrażenie, że wciąż jest twórczy, że nadal się rozwija. Jego utworów wystarczyło na dwa tomiki wydane za jego życia – „Z całej siły” (1975) i „Znicze” (1977) oraz na wybór jego wierszy wydanych już pośmiertnie. Do dziś świadkowie jego wieczorów autorskich pamiętają interpretacje bezzębnego Autora, który kazał usunąć sobie za jednym razem wszystkie zęby, jak mawiał „żeby nikogo nie kąsać”. Ale wciąż „kąsał” – już w latach osiemdziesiątych prowokował, walczył z cenzurą, chciał uczestniczyć w „solidarnościowym” zrywie, ale przeganiano go, nikt nie chciał go słuchać. W stanie wojennym chodził po ulicach Poznania w długim płaszczu pozbawionym guzików i w butach bez sznurowadeł, nie nosił paska – chciał być gotowy, kiedy przyjdą po niego.

Poetyckim mistrzem Babińskiego był Mieczysław Jastrun, do którego wydzwaniał po nocach, a gdy ten umarł stał milczący i załamany nad jego grobem.

Spadkobiercą dzieła Andrzeja Babińskiego został Jerzy Szatkowski, jego przyjaciel i redaktor pośmiertnego tomu wierszy, dzienników, fragmentów listów i dokumentów dotyczących życia poety zatytułowanego „Uwierzenie moje”, w którym znalazło się miejsce na świadectwo dotyczące niespełnionej miłości poety do Krystyny Orłow, ale także i na „postanowienie o umorzeniu śledztwa w sprawie nagłego zgonu Andrzeja Babińskiego”.

W późny, majowy wieczór 1984 roku poeta skoczył z przęsła Mostu Marchlewskiego w Poznaniu (dziś Mostu Królowej Jadwigi) i zabił się uderzając o betonowe obrzeże koryta Warty. Miał 46 lat.


Babińskiego zabić!

Czy ptak co ćwierka na drzewie ma datę i erę?
Nie. Jest z podziemia. Ciemność, że Ziemi nie ma
Stromy mur. Zwęża się w krzyku ptasim uliczka
I pustka trumienna i niżej tej ptak krzykiem upadł...


Z boku głos mnie doszedł. Ktoś krokiem się zbliżał
"Babińskiego zabić" - wołał, gitarą chciał mnie zatłuc
Stanąłem mu naprzeciw, lecz tak jak się schodzi z krzyża
I już poza świat ten. W dole Ziemia, przyjmij zakład – szubieniczna!


Ale po latach, gdy wypływa mój trup i ja... wracam do – życia...



Film dokumentalny o Andrzeju Babińskim w reż. Tadeusza Piotra Króla.

niedziela, 13 maja 2018

Silesius za Książkę Roku trafił do Łodzi


Tegoroczna Wrocławska Nagroda Poetycka Silesius w kategorii „Książka Roku” trafiła do rąk Jerzego Jarniewicza za tom „Puste noce” (Biuro Literackie, 2017). Wiceprezydent Wrocławia Adam Grel, miasta, które jest gospodarzem NP Silesius zaznaczył, że „to niezwykle ważny dzień, ponieważ Wrocław chce uhonorować nie tylko poetów i ich dzieła, wręczyć prestiżowe nagrody, ale chce również powiedzieć, że dla Wrocławian jest to ważne, ponieważ noszą oni odpowiedzialność, żeby przybliżyć, uwrażliwić w przestrzeni miasta pod dachami wrocławskich domów dzieła twórców, poetów (..). Kochajmy poetów!” – zakończył swoje wystąpienie. Trzeba Wrocławianom pozazdrościć takich władz miasta…

Spośród 158 kandydatur do Książki Roku jury wybrało 7 nominowanych tomów. Największe uznanie zdobyła propozycja Jerzego Jarniewicza, który otrzymując Silesiusa powiedział: „Stary wyjadacz jestem, ale mowę mi odebrało!”. Podziękował także „arytmetyce” zastosowanej przez Jury, która wskazała na „Puste noce”. Zadedykował jednocześnie swoją nagrodę „koleżankom i kolegom, autorom znakomitych wierszy, którzy jeszcze nie byli nominowani”. Panie Jerzy, serdeczne gratulacje!

Jerzy Jarniewicz (1958) – poeta, krytyk literacki, tłumacz. Autor dwunastu książek krytycznoliterackich i eseistycznych, m.in. Larkin. Odsłuchiwanie wierszy (2006), Od pieśni do skowytu. Szkice o poetach amerykańskich (2008), Heaney. Wiersze pod dotyk (2012), Gościnność słowa. Szkice o przekładzie literackim(2012), Podsłuchy i podglądy (2015) oraz All You Need is Love. Sceny z życia kontrkultury (2016). Opublikował trzynaście tomów wierszy, ostatnio Makijaż (2009), Na dzień dzisiejszy i chwilę obecną (2011), Woda na Marsie (2015) i Puste noce (2017). Przekładał utwory Jamesa Joyce’a, Philipa Rotha, Johna Banville’a, Raymonda Carvera, Edmunda White’a i wielu innych. Opracował także antologie Sześć poetek irlandzkich (2012) oraz Poetki z Wysp (2015, z Magdą Heydel). Mieszka w Łodzi.

czwartek, 10 maja 2018

Maciej Topolski z nominacją do NLG


Wydany nakładem Domu Literatury w Łodzi i Stowarzyszenia Pisarzy Polskich Oddział Łódź debiut poetycki Macieja Topolskiego na koniec idą (36 tom Biblioteki „Arterii”) znalazł się wśród książek nominowanych do Nagrody Literackiej Gdynia. Redaktorem tomu jest Rafał Gawin. „Poezja zawsze jest żywiołem, który trafia do jednych bardziej, innych mniej i przy tej kategorii podczas pracy Kapituły Nagrody mamy najwięcej pracy” – przyznał prof. dr hab. Aleksander Nawarecki, członek Kapituły NLG. Autorowi, wydawcy i osobom, które przyczyniły się do ukazania się książki serdecznie się gratuluje!

poniedziałek, 7 maja 2018

Z Archiwum P. (7)


Absolutne początki, zajawki poetyckie rodem z poprzedniego systemu. Czemu akurat „Gromada – Rolnik Polski”? Prawdopodobnie nie dlatego, że miałem na wsi rodzinę, powód był zgoła inny i nosił miano poczty literackiej - „Gromady Twórców”. Sam tytuł był pismem codziennym adresowanym do mieszkańców wsi i miasteczek, jedną z największych nakładowych gazet w okresie PRL. Dwa lata wcześniej, coś tam opublikowałem w „Na Przełaj”, o ile mnie pamięć nie zawodzi był to list polemiczny wobec wierszy drukowanych w rubryce poetyckiej KMA – Klub Młodych Autorów. Dla początkujących poetów był jeszcze „Radar” z rubryką literacką „Kawalkada”. I tyle sobie przypominam z wtedy. Kim był redaktor sygnujący zaadresowane do mnie pismo? Nie miałem wówczas pojęcia, dzisiaj wiem trochę więcej. Działaczem Związku Młodzieży Wiejskiej, organizacji działającej po dzień dzisiejszy, autorem powieści kryminalnej „Breloczek z małym farszem” (nakład 200 tys. egz.). W każdym razie w 1986 roku napisałem pierwszy wiersz z „przebłyskiem”. A potem znów zgasło światło.

piątek, 4 maja 2018

Cztery nowe wiersze w wydawnictwie j


Na stronie  Wydawnictwa j zainteresowany czytelnik przeczyta cztery premierowe wiersze. Warto też pochylić się nad samym miejscem publikacji, za które odpowiedzialny jest Jacek Bierut, jeden z założycieli Fundacji Na Rzecz Kultury i Edukacji im. Tymoteusza Karpowicza i księgarni Tajne Komplety. Oto, co ma do powiedzenia o swoim nowym projekcie: „Wydawnictwo j nie jest wydawnictwem, choć nieustannie pracuje nad realizacją konkretnego planu wydawniczego i publikacją kolejnych książek. Nie jest także literacką witryną internetową, choć za taką może być z biegiem czasu coraz bardziej uważane”. Wróćmy do wspomnianych tekstów, których ewentualna lektura czeka na Państwa tutaj.

wtorek, 1 maja 2018

Mikołowski Maj Poetycki 2018


MIKOŁOWSKI MAJ POETYCKI 
10-11.05. 2018 
10. 05. – godz. 18
Spotkanie autorskie
z
jurorkami
XXVI Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego
im. Rafała Wojaczka:
Ewa Olejarz, Joanna Oparek, Karina Stempel

11. 05. – godz. 17
Ogłoszenie werdyktu
XXVI Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego
im. Rafała Wojaczka 
Spotkanie z laureatami konkursu

Instytut Mikołowski
ul. Jana Pawła II 8/ 5
Mikołów
www.instytutmikolowski.pl