poniedziałek, 26 września 2022

Korespondencja (42)


Do „Hostelu” dotarły książki Żanety Gorzkiej – Potężniejszy od zaśpiewu śmierci jest cień młodej jaskółki (Wydawnictwo CONVIVO) oraz Szklanka jest z ciemnego rżniętego szkła i przypomina późnojesienne jezioro (Wydawnictwo j). Pierwsza jest zbiorem haiku, druga zawiera prozy poetyckie. Po ich uważnej lekturze tym razem o wiele bardziej  pragnę napisać o zjawisku, którym jest Żaneta Gorzka, niż o zawartych w obu tomach utworach. Wspomnę tylko, że odbieram te zacne, ironiczne, gorzkie wiersze nie do końca jako haiku, czy prozy poetyckie, ale przede wszystkim jako poematy o (określonym cezurą czasu) życiu i śmierci (na zawsze). Bo mowa jest w nich o odwiecznej dychotomii i o jej skutku -  „małej apokalipsie”. „Małej”, bo dotykającej jednostkowo nas samych, „apokalipsie”, ponieważ wraz z naszym biologicznym końcem ginie cały nasz osobny, indywidualny świat (Patryk Kosenda - autor blurba książki z haiku - nie bez powodu zaprasza czytelników do „życia, śmierci, życia”). Przejdźmy jednak do wariantywnej tożsamości awatara Żaneta Gorzka, który na stronach tytułowych tomu Szklanka jest z ciemnego rżniętego szkła i przypomina późnojesienne jezioro, obwieszcza własne memento mori:

Żaneta Gorzka

(8.03.2020-1.06.2022)

R.I.P.

Stwierdzić, że ów awatar już dawno wyszedł poza rzeczywistość wirtualną, obrastając „krwią i kością”, to nic nie powiedzieć. Zarówno intensywność tego pisania, jak i jego kompetencja jest czymś odświeżającym, osobnym zjawiskiem wartym szerszego omówienia, oraz – skoro nie nominowani do nagród poetyckich i nie nagradzani poeci zmieniają się w awatary (w wersji analogowej w poetycki plankton) – docenienia. Pozostaję w nadziei, że pomimo wspomnianego epitafium Żaneta Gorzka jeszcze nas zaskoczy, wykorzystując do tego inne znaczenie kluczowego słowa definiującego ten znakomity projekt poetycki; jak w hinduizmie stanie się wcieleniem nowego bóstwa i zstąpi do nas ponownie, znów w ludzkiej postaci. Że śmiertelnej, to już wiem.

sobota, 24 września 2022

Rocznica śmierci Jurka Suchanka

Dzisiaj przypada czwarta rocznica Jego śmierci. Jerzy, na zdjęciu zrobionym w 2014 roku w Gorzowie WLKP., siedzi tuż przy drzwiach obok Arka Kremzy, którego też już nie ma wśród nas (na fotografii także Dawid Jung i Rafał T. Czachorowski). Za nimi (Suchankiem i Kremolem) stoję ja, trzeci w kolejce? 

Spoczywaj w pokoju, Drogi Jerzy!

Fot: Portrety Anety

środa, 21 września 2022

Bianka Rolando w IM

Instytut Mikołowski im. Rafała Wojaczka zaprasza na spotkanie z Bianką Rolando, które odbędzie się 30.09.2022, godz. 18 – spotkanie w ramach cyklu Seryjni poeci związane z promocją tomu wierszy „Abrasz” (wyd. WBPiCAK, Poznań 2022).

O książce:

„Abrasz oznaczać ma w tkactwie niezamierzoną różnicę w odcieniach barwy przędzy widoczną we wzorze dywanu, ale – choć wątki tkackie przewijają się przez karty najnowszego tomiku Bianki Rolando – autorka zdaje się używać tego terminu przewrotnie do określenia zamierzonych efektów swojej poetyki. Umyślne i zawsze zmysłowe (wzrok) tkanie „Abraszu” zdaje się więc procesem, który nie tyle czerpie swoją specyfikę z konsekwencji życia w porządku świata rwących się łańcuchów dostaw i transferów danych, lecz zawsze, obsesyjnie i programowo korzysta z rozmaitych fragmentów i resztek. Tak z kolei rozumiany tytuł pełni nie tylko rolę ostrzeżenia/zaproszenia do odczytywania splotu każdego z tekstów i/lub zgubienia się w czystej zabawie wynikłej z detalicznych czy absurdalnych obrazów, ale rozpościera metaforę – jak w tytułowym wierszu-modlitwie – na kondycję ludzką i boską. Patchworkowy świat nie ma jednak jednego demiurga i opiekuna, tak jak wiersz, którego zaistnienie i sens w podobnej mierze, co od intencji poetki, zależy od interakcji oraz podjęcia twórczej, uważnej lekturowej gry”.


Bianka Rolando, ur. w 1979 r., poetka, artystka sztuk wizualnych, wykładowczyni akademicka. Autorka książek Rozmówki włoskieBiała książkaModrzewiowe koronyPodpłomykiMała książka o rysunkuŁęgiPascha, Stelle, Ostańce. Współpracuje z galerią Foksal w Warszawie.

poniedziałek, 19 września 2022

Życie wewnętrzne (31)


„(…) Impreza gęstniała i w ramach swoich staroświeckich granic robiła się coraz bardziej hałaśliwa. Po kilku minutach udałem się po jeszcze jednego drinka, a potem przyssałem się do czwórki starszych i mniej elokwentnych gości za plecami Larkina. Phoebe (która nadal przykuwała całą jego uwagę) mówiła właśnie:

- … i jest pan sławny. A także zabawny i w ogóle. Dlatego też mógłby pan się zabawić przy okazji. Bo wie pan, poeci potrafią podrywać. Larkin się wyprostował.

- W takim razie ciekawe, jak to się stało, że ten oczywisty fakt jakoś mi umknął?

- Może dotąd zbyt rzadko pan ryzykował? Ale poeci naprawdę potrafią podrywać. Nieraz to widziałam.

- Ach tak? Mówi pani o tych brutalnych osiłkach, jak Ted Hughes i Ian Hamilton?

- Nie. Kiedy byłam mała, po drugiej stronie ulicy mieszkał tak zwany poeta, który wyglądał jak Quasimodo, no wie pan, jedno oko tu, drugie tam. Chyba nigdy niczego nie opublikował, tylko chodził i opowiadał, że jest poetą. I ciągle ustawiała się do niego kolejka babsztyli gotowych uprzątać gnój z jego kawalerki, donosić mu piwsko i obiadki… To jedno z tych praw natury. Kobiety lubią poetów.

- Mm. Dotarły do mnie takie plotki. Że kobiety lubią poetów. Jak pani myśli, czemu te, które ich lubią, ich lubią? Ponieważ nasza rola polega na nawiązywaniu kontaktu z naszymi uczuciami? Z dobrze rozwiniętymi kobiecymi cechami charakteru?

- No cóż, zdobycie… pozyskanie zainteresowania poety jest czymś, dzięki czemu kobiety czują się interesujące. Ja jednak myślę, że to jest coś prostszego. Niech mnie pan poprawi, jeśli się mylę, doktorze Larkin, ale poeci nie dostają wiele w dziedzinie nagród, nieprawdaż? W porównaniu z dramaturgami, a nawet z powieściopisarzami?

- Niezaprzeczalny fakt.

- I kobiety to wyczuwają. Poeci nie dostają wiele, więc kobiety dopilnowują, żeby poeci otrzymywali kobiety. Niech je Bóg błogosławi. (…)”.

Martin Amis, „Opowieść wtajemniczonego” (przełożyła Katarzyna Karłowska). Dom Wydawniczy REBIS. Poznań 2021.

piątek, 16 września 2022

Z Archiwum P. (39)

 Prezentacja kolejnego numeru „Arterii” - Poleski Ośrodek Sztuki, 25 czerwca 2009 r. godz. 18.00. Uzbrojony po zęby Gawin, obok niego Gajda, a dalej Murowaniecki w postawie zasadniczej.

wtorek, 13 września 2022

Konkurs im. Kazimierza Ratonia – jeszcze tylko do 30 września można nadsyłać zestawy wierszy


Galeria BWA w Olkuszu i Stowarzyszenie Fraza ogłaszają XVIII Ogólnopolski Konkurs Poetycki im. Kazimierza Ratonia – Olkusz 2022.

Organizatorami są: Galeria Literacka przy Galerii Sztuki Współczesnej Biuro Wystaw Artystycznych w Olkuszu oraz Stowarzyszenie Literacko-Artystyczne FRAZA.
Cele konkursu to: popularyzowanie poezji współczesnej, wspieranie twórców z dorobkiem i młodych talentów; propagowanie poezji ambitnej, trudnej.

Warunki konkursu: konkurs jest otwarty dla wszystkich twórców, zarówno zrzeszonych, jak i będących poza związkami twórczymi. Uwaga: w rywalizacji nie mogą brać udziału zwycięzcy poprzednich edycji Konkursu im. Kazimierza Ratonia.

Każdy z uczestników konkursu proszony jest o nadesłanie jednego zestawu wierszy zawierającego od 5 do 8 utworów (łącznie około 150 wersów) niepublikowanych w wydawnictwach zwartych i nienagrodzonych w innych konkursach – każdy utwór należy nadesłać w czterech egzemplarzach, zaopatrzony w godło (pseudonim). Godło należy umieścić także na dołączonej do zestawów zaklejonej kopercie. Wewnątrz koperty powinny się znaleźć dane osoby: imię, nazwisko, adres, numer telefonu, e-mail, wiek oraz kilka słów o ewentualnym dorobku. Do danych osobowych należy też dodać kopię dowodu wpłaty 30 zł opłaty konkursowej – konto: PKO BP 56 1020 2430 0000 8102 0043 4845 (z dopiskiem w tytule przelewu: „opłata na konkurs im. K. Ratonia w GSW BWA Olkusz”). Prace prosimy przesyłać pod adres: GSW BWA w Olkuszu, ul. Szpitalna 34, 32-300 Olkusz, z dopiskiem na kopercie „Konkurs im. K. Ratonia”.

Termin nadsyłania prac upływa 30 września 2022 roku (decyduje data stempla pocztowego). Uwaga, warunkiem dopuszczenia do konkursu jest uiszczenie opłaty konkursowej. Prace nadesłane na konkurs nie będą zwracane.

Jury w składzie: Magdalena Rabizo-Birek (krytyk literacki, redaktor naczelna kwartalnika „Fraza”), Dorota Ryst (poetka) i Piotr Gajda (poeta), wybierze najlepsze zestawy, a nagrodą będzie wydanie zwycięzcy autorskiego tomu.

W I edycji był nim Maciej Sawa, którego debiutancka książka „rok S roki” ukazała się w ramach Biblioteki Galerii Literackiej BWA Olkusz i Biblioteki FRAZY w 2007 r. W II edycji zwycięzcą został Marcin Orliński, w III – Krystyna Myszkiewicz (wydany przez nas tom „Na pstryk i zew” był nominowany do Nagrody Mediów Publicznych COGITO), w IV – Izabela Kawczyńska (tom „Largo”), w V – Arkadiusz Stosur (tom „Przejścia podziemne”), w VI – Teresa Radziewicz (tom „Samosiejki” – był nominowany do Nagrody im. Wiesława Kazaneckiego), w VII – Natalia Zalesińska (tom „Połączenia”), w VIII – Janusz Radwański (tom „Chałwa zwyciężonym”), w IX – Bartosz Konstrat (tom „Dzika kość. Encyklopedia utraconych szans” – został nominowany do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius), w X – Wojciech Roszkowski (w związku z rezygnacją laureata ukazała się książka „Inne bluesy” Radosława Wiśniewskiego, laureata II nagrody), w XI – Marta Tomczyk-Maryon (tom „sto par bytów”), w XII – Paweł Podlipniak (tom „Herzlich Endlösen”), w XIII – Michał Banaszak (tom „Miejsca” – nagrodzony Lubuskim Wawrzynem Literackim, zdobył również I nagrodę podczas Międzynarodowego Listopada Poetyckiego w Poznaniu), w XIV – Monika Brągiel (tom „Wały szkwałowe”), w XV – Piotr Piątek (tom „Destylat”), w XVI – Łukasz Barys (w związku z rezygnacją laureata ukazała się książka „małe nowe ciała” Aleksandra Wiernego, zdobywcy II nagrody), a w XVII – Piotr Przybyła (książka w przygotowaniu).

Pozostali nagrodzeni oraz wyróżnieni otrzymają nagrody pieniężne i książkowe. Na nagrody przeznaczone jest ok. 6 tys. zł.

Nagrodzeni i wyróżnieni zostaną poinformowani o tym fakcie listownie, telefonicznie lub e-mailem.

Mecenasami konkursu są: Starostwo Powiatowe w Olkuszu, Urząd Miasta w Olkuszu, Oficyna 21, wydawca tomu „Poezje” Kazimierza Ratonia oraz Fundacja Kultury AFRONT. Patronat medialny: Kwartalnik „FRAZA” i Kwartalnik Literacko-Artystyczny „Afront”.

Laureaci I nagrody zobowiązują się dostarczyć organizatorom zestaw 30-50 wierszy. Część nakładu tomiku zwycięzcy będzie rozprowadzana przez Stowarzyszenie Literacko-Artystyczne FRAZA i Kwartalnik Literacko-Artystyczny „Afront”.

Oficjalne rozstrzygnięcie konkursu odbędzie się w listopadzie 2022 r. w siedzibie Galerii BWA w Olkuszu, ul. Szpitalna 34. Organizator nie ponosi kosztów dojazdu nagrodzonych i wyróżnionych autorów. Laureaci mają za to zapewniony bezpłatny nocleg w Olkuszu.

Szczegółowe informacje o konkursie im. K. Ratonia udzielane są telefonicznie: (32) 754 34 47, kom. 660 404 840 lub e-mailowo: galeriaolkusz@op.pl

UWAGA! Ze względu na sytuację epidemiologiczną lub budżetową organizator zastrzega sobie możliwość odwołania konkursu.