Instytut Mikołowski zaprasza na spotkanie z Pawłem Dyblem związane
z promocją jego najnowszej książki Mesjasz, który odszedł. Bruno
Schulz i psychoanaliza ( wyd. Universitas, Kraków, 2017) połączone
z wernisażem wystawy autorstwa Zbigniewa Milczarka Zainstalowani
na wieczność – Bruno Schulz i Drohobycz. Prowadzenie: Maciej Melecki i
Krzysztof Siwczyk.
24. 11. 2017, godz. 18.00
O książce:
Twórczość Brunona Schulza stanowi osobliwą wersję Freudowskiego „romansu
rodzinnego”, w którym figura Ojca, reprezentanta biblijnego Prawa, utraciła
centralne znaczenie na rzecz figur kobiecych – Adeli, Bianki i Matki. Zmiana
nie polega jednak na tym, że kobiety stały się teraz podmiotem Prawa, ale na
tym, że Prawo stało się parodią siebie. Okazało się ono w rękach kobiet Prawem
pozorowanym, które nastawione jest na poniżanie męskiego podmiotu. Wynika to
stąd, że pozycja kobiet w roli podmiotu Prawa została im narzucona przez
Józefa/Brunona, który w ten sposób próbuje ratować swój świat bez Ojca. Ta
strategia ma jednak swoją cenę. Jest nią permanentne nicestwienie
Schulzowskiego świata prozy. W degradacji roli Ojca zawiera się zarazem klucz
do objaśnienia masochizmu i fetyszyzmu Józefa/Brunona. Jest ona równoznaczna z
degradacją świata męskiego. To świat w stanie rozpadu, w którym cały byt
odchodzi w nicość. Wraz z nim w nicość odchodzi Bóg tego świata, a zarazem jego
Mesjasz. Czekanie na niego stało się obsesyjną czynnością natrętną, pustym
teatralnym gestem, który przesłania poczucie opuszczenia przez sacrum i skrajną
rozpacz. Ta propozycja lektury dzieła Schulza staje w poprzek utrwalonej u nas
tradycji interpretacyjnej, w której upatruje się w nim dzieło „radosne”, pełne
cudów i tajemnej magii oraz świetlistości i słońca. Tymczasem w świecie prozy
drohobyckiego pisarza rządzi niepodzielnie Tanatos. To świat wychylony ku
śmierci i skazany na zagładę. Podobnie jak świat Kafki, nie może być on
zbawiony.
„Czytanie książki Pawła Dybla jest przeżyciem intelektualnym,
co należy rozumieć nie jako konwencjonalny wyraz uznania ani egzaltację
zaciekawienia – lecz jako sens obcowania z czymś wymykającym się
zaszufladkowaniu. Książka bowiem mówi zarówno rzeczy „heretyckie”, jak i
podstawowe, jest zasadniczo nowa, a wszak w lekturze odbierana jako od dawna
„prosząca się” o napisanie, wreszcie jej psychoanalityczne rozpoznanie
Schulza-człowieka wchodzi, można tak powiedzieć, w wielostopniową polemikę z
utrwalonymi w literaturoznawstwie wizerunkami Schulza-artysty”.
prof. dr hab. Andrzej Zieniewicz
Paweł DYBEL- Pracuje w Instytucie
Filozofii i Socjologii PAN w Warszawie oraz na Uniwersytecie Pedagogicznym w
Krakowie jako profesor zwyczajny. Główne obszary jego badań to psychoanaliza,
hermeneutyka, post-strukturalizm, filozofia polityczna, literatura współczesna.Stypendysta
Fundacji im. Alexandra von Humboldta, Thyssen Stiftung, DAAD, DFG,
The Mellon Foundation, The British Academy i Fundacji Kościuszkowskiej. Prowadził m.in.
wykłady i seminaria na uniwersytetach w Bremie, Berlinie, Siegen, Manchesterze,
Londynie i Buffalo. Trzykrotnie nominowany do Nagrody im. Jana Długosza.
Najbardziej znane publikacje: Ziemscy, słowni, cieleśni. Szkice o
współczesnej polskiej poezji (1988), Dialog i represja.
Antynomie psychoanalizy Zygmunta Freuda (1995), Freuda sen o
kulturze (1996), Granice rozumienia i interpretacji. O
hermeneutyce Hansa-Georga Gadamera (2004), Zagadka „drugiej
płci”. Spory wokół różnicy seksualnej w psychoanalizie i w feminizmie (2006), Okruchy
Psychoanalizy (2007), Dylematy demokracji (2015), Psychoanalytische
Brocken. Philosophische Essays (2016), Psychoanaliza
– ziemia obiecana? (2016).
Zbigniew MILCZAREK – pasjonat i kolekcjoner twórczości Brunona Schulza,
pisarz i nauczyciel języka polskiego w Szkole Podstawowej nr 13 w Tomaszowie
Mazowieckim.
Instytut Mikołowski
ul. Jana Pawła II 8/ 5
Mikołów
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz