Instytut Mikołowski zaprasza - 18.11.2022, godz. 18 – spotkanie wokół nowych tomów wierszy: Grzegorz Marcinkowski „Cudze pieśni” (Fundacja Duży Format, 2022) i Jakub Pszoniak „Lorem ipsum” (Biuro Literackie, 2022).
Utrata możliwości bezpośredniego transmitowania głosu wynika z odbioru coraz bardziej pokawałkowanego świata, doznawanego w enigmatycznych, dotkliwie znikliwych fragmentach, dlatego też w Cudzych pieśniach Grzegorza Marcinkowskiego, właściwie w każdym wierszu, poruszamy się w sferze niedocieczonych rozpoznań, ledwo uchylonych kulis absorbujących autora sytuacji lub stanów, natrafiając na ścieśnione oznajmienia, które tylko sugerują – jak ma to miejsce w kapitalnym rozdziale O wypadkach - co dany wgląd konkretnie może nam przynieść w swej momentalności przedstawienia, wikłającego się w daremnej i, na swój sposób, tragicznej komunikacji z drugim. Taki krój poetyckiego głosu bardziej mrowi niż pokazuje. Dlatego Marcinkowski odrzuca mielizny realistycznego uwidocznienia, koncentrując się na dłuższych lub krótszych, ale zawsze rozstrajających, relacjach z doświadczania niewiadomego. Rodzaj autorskiego signum wywodzi się z konieczności wyławiania ukrytych znaczeń za pomocą języka – kodującego częstokroć pleniący się sens w metaforycznym układzie - który dobywa ich mocno sfatygowaną postać, czyniąc zeń szereg ruchliwych wyjawień. Spiętrza się przez to tok samej wypowiedzi, co wiąże się z potrzebą prędkich zmian planów akcji wywiedzionych z ostrych kątów załamującej się raz po raz narracji albowiem Trop na powierzchni, reszta się wyjaśni/ Reszta nastąpi, gdy wysiedzisz zmrok. Dzięki temu cudze staje się bardziej oswojone, nie tracąc nic ze swego złowieszczego charakteru, i daje się przeto odczytać jako suma własnych zmagań z bezwładem obcości, gdyż kołowacieje cisza, a ten co mnie szuka, wwierca się w śpiew.
Maciej Melecki
GRZEGORZ MARCINKOWSKI (ur. 1987) – poeta, recenzent, pracownik. Laureat 10. edycji projektu Połów, organizowanego przez Biuro Literackie. Autor dwóch tomów wierszy: Znany motyw oglądania wielokrotnie oglądanych zdjęć (Fundacja Duży Format, Warszawa 2018) i Letarg (Zaułek Wydawniczy Pomyłka, Szczecin 2018). Mieszka w Dąbrowie Górniczej.
lorem ipsum to drugi po Chyba na pewno z 2019 roku tom poetycki Jakuba Pszoniaka wydany w Biurze Literackim w ramach projektów wydawniczych towarzyszących festiwalowi Stacja Literatura (dotąd odbywał się on w Stroniu Śląskim, od tego roku umiejscowi się w Kołobrzegu). Autor wcześniej był także laureatem Połowu i pracowni Pierwsza książka wierszem.
Jak zauważają krytycy, który mieli już okazję poznać lorem ipsum, w książce tej mieszkający w Bytomiu Jakub Pszoniak mierzy się z realiami późnego kapitalizmu, kategoriami lokalności i wspólnotowości, a także społecznej odpowiedzialności sztuki. W ujęciu Jakuba Sęczyka wiersz Pszoniaka to „laboratorium, w którym można testować różne potencjalności, zanim jeszcze się wydarzyły czy pomimo tego, że się wydarzyły”.
„Poraża mnie ta książka niebywałą gęstością zderzeń i kontrastów – jej czyste, szlachetne, nieskalane zaangażowanie bije w pustkę, w ‘nic’ poza słowem, kulturą, przyjętą wśród poetów wrażliwością, poza wiarą w możliwość uporządkowania świata” – zauważa Karol Maliszewski i dodaje: „Pszoniak znalazł własny idiom na wykłócanie się z syfem tego świata, na cierpliwe punktowanie jego ‘humanistycznych’ słabości”.
Sam poeta w rozmowie z Jakubem Sęczykiem poszerza kategorię zaangażowania o nierozerwalny związek prywatnego i politycznego oraz naturę zła: „Zależało mi na tym, żeby w tej książce polityczne pisało się przez prywatne, a prywatne czytało się przez społeczne. Przemoc jest niestety jednym z motorów świata. To immanentna siła, choć dyktowana przecież wolą. Natura zła – a przemoc jest jej przejawem – to problem, z którym filozofia mierzy się od swego początku”.
JAKUB PSZONIAK to polski poeta i grafik. Studiował filozofię i socjologię. Jest laureatem Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius w kategorii debiut roku za tom Chyba na pewno. Był nominowany również do Nagrody Poetyckiej im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Publikował w czasopismach naukowych i literackich. Współorganizował scenę literacką festiwalu SlotArt. Pszoniak jest również autorem wyboru wierszy Mirona Białoszewskiego Z dnia robię noc. Według Joanny Mueller jego osobistą twórczość łączy z warszawskim poetą: „interwencyjność poezji, czyli etyczne nakierowanie estetyki na to, co zdarza się w świecie oraz w języku tu i teraz, zabieranie głosu w sprawach społeczno-politycznych, ale tak, żeby prywatny głos poetycki ocalić przed sztampowością mowy gazet, serwisów i sztandarów”.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz