Instytut Mikołowski zaprasza na spotkanie związane z promocją książki: Aleksander Wat Notatniki (Wyd. IBL, 2015). W spotkaniu weźmie
udział redaktor tomu prof. Adam Dziadek. Prowadzenie: Maciej Melecki i Krzysztof Siwczyk.
24. 06. 2016,
godz. 19.00
O książce:
Adam Dziadek, opisując kształt Notatników Aleksandra Wata, używa
formuły work in progress, zaś Jan Zieliński sięga po kategorię
„kłącza” (rizomatykę) Deleuze’a. Oba skojarzenia, choć pierwsze jest klasyczne
dla poetyki modernistycznej, a drugie odwołuje się do raczej do filozofii
postmodernistycznej, są nadzwyczaj trafne. Istotnie, Notatniki to
swego rodzaju „kłącze w ruchu”. Decyzja o ich wydaniu wydaje się symptomatyczna
dla dzisiejszej, również zmieniającej się w przyspieszonym tempie, świadomości
literatury i literackości. Oto bowiem literatura traci dziś swój ekskluzywny
charakter; poszerza swą dziedzinę o zapisy mieszczące się na mocy tradycji
jakby „przed” i zarazem „po” niej; coraz słabiej wiąże się z konwencją,
bardziej zaś z doświadczeniem cielesności autora, czytelnika i badacza
przeszukującego archiwa. Nie tylko obejmuje zmienny obszar piśmiennictwa,
częściowo słabo zbadany, ale otrzymuje też niepewny i zagadkowy status. Jedną z
konsekwencji tych zmian jest fakt, że niepomiernie rośnie znaczenie
tradycyjnego warsztatu filologicznego, a jednocześnie: że sam ten warsztat
zaczyna funkcjonować w inny sposób. Jego celem nie jest już ustalenie
ostatecznej wersji tekstu, lecz raczej precyzyjne opisanie nierozstrzygalności,
jaką wnosi do literatury rękopis (traktowany jako coś innego niż „poczekalnia”
i archiwum rzeczy odrzuconych). Świadectwem tych wszystkich zmian, i dowodem
korzyści z nich wynikających jest edycja Wata dokonana przez Dziadka i
Zielińskiego.
Andrzej Skrendo
Aleksander Wat jest jednym z najwybitniejszych pisarzy polskich XX wieku, a
publikacja zupełnie dotąd nieznanych notatników pozwala na znaczące poszerzenie
kontekstów interpretacyjnych jego dzieła. Ponadto jest to pierwszy projekt
„watologiczny” podjęty na taką skalę, projekt, który będzie uwzględniał
wszystkie dotychczasowe stanowiska, ale też, dzięki gruntownym analizom
notatników, wniesie istotne uzupełnienia do stanu wiedzy na temat twórczości
Aleksandra Wata. „Spiralna nielinearność” odzwierciedla w zapisie jedną z
najważniejszych cech sposobu rozumowania Aleksandra Wata (widać to wyraźnie w
Moim wieku, ale też w wielu innych tekstach, także poetyckich) – chodzi m.in. o
gwałtowne przeskakiwanie od tematu do tematu, od myśli do myśli, o ciągłe
rekurencje do – jak mogłoby się wydawać – motywów już wyczerpanych i
zamkniętych, a jednak roztrząsanych w innym miejscu po raz kolejny, w innym
świetle, a więc ciągle od nowa wzbogacanych. Najważniejszym efektem książki ma być
teoretyczne ujęcie fenomenu „spiralnej nielinearności zapisu” w rękopisach
Aleksandra Wata oraz wpływu tego zjawiska na kształt całej twórczości Wata.
Pozwoli to opracować nowy model lektury jego dzieł. Ponadto planowane jest
wydanie publikacji wraz z komentarzami i szerokimi kontekstami notatników. Nowa
edycja jest pomyślana tak, aby przyszli czytelnicy mogli się zapoznać zarówno z
transkrypcjami, jak i oryginałami notatników.
Adam Dziadek
Instytut Mikołowski
ul. Jana Pawła II 8/ 5
Mikołów
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz