Wydawca: Instytut Mikołowski, 2017
Wybór i opracowanie: Dariusz Pawelec
Str.: 458
Format: a5
Oprawa: miękka ze skrzydełkami
Zrealizowano ze środków MKiDN
Opis książki:
Witold Wirpsza w
swoich niepoetyckich rolach rozpoznawalny był głównie jako tłumacz z języka
niemieckiego. Do jego prozy, jak i zresztą do poezji, szybko przypięto etykietę
trudnej, hermetycznej, eksperymentalnej. Klucza przede wszystkim poetyckiego
szukano do lektury zarówno opowiadań i powieści (Pomarańcza na drutach, Wagary,
Morderca) jak i prób dramatycznych (Tantal, Kreator). Jako eseista znany był za sprawą
teoretyczno- i krytycznoliterackiej książki pt. Gra znaczeń (1965). Po jej publikacji Jerzy
Kwiatkowski ogłosił, że Wirpsza ma „szansę znalezienia się w centrum uwagi
zarówno tej części środowiska literackiego, które naprawdę interesuje się
literaturą, dla którego literatura jest nie tylko pretekstem, jak – podobnie
zorientowanych czytelników”. Nazwał autora Gry znaczeń pisarzem,
który „ośmiela się tworzyć własny, szokujący, do niczego niepodobny program
literacki i estetyczny”, choć jednocześnie też zarzucał mu „brak umiaru” i
pójście w tym programie „za daleko”. Fachową recepcję Gry znaczeń przyćmił jednak rozgłos kolejnej próby
eseistycznej Wirpszy, napisanej i wydanej w roku 1971 (najpierw w języku
niemieckim) poza krajem, książki Polaku,
kim jesteś? (Pole, wer bist du?).
Celem niniejszego
wyboru tekstów Witolda Wirpszy jest przypomnienie wypowiedzi, które przetrwały
jakoś próbę czasu, albo powiązane są z istotnym, wciąż mogącym interesować
czytelnika, kontekstem: literackim, teatralnym, historycznym, itp. Podstawą
wyboru i przedruku są publikacje prasowe z lat 1957–1985. Układ rozdziałów
odpowiada ich różnorodności w zakresie zainteresowań, tematów oraz gatunkowego
zróżnicowania: od ukazania temperamentu polemicznego autora, przez recenzje z
książek, felietony kulturalne, krytyczne uwagi o inscenizacjach teatralnych,
zapiski o muzyce, po klasyczne i obszerniejsze eseje. W części Varia pomieszczono m.in. wspomnienia, nekrologi, listy otwarte,
autokomentarze. W osobnym rozdziale zebrane są różnogatunkowe teksty z
ostatnich dwóch lat życia pisarza, które publikował na łamach berlińskiego
„Archipelagu”. W ostatniej części umieszczone są opowiadania nie włączone do
autorskich zbiorów i nie przedrukowane dotąd w żadnej innej postaci (pominięto
trzy znane z czasopism fragmenty niepublikowanej dotąd powieści Sama niewinność, albowiem powinna ukazać się ona
wkrótce po raz pierwszy w całości). Zamieszczone tu teksty należą - w przekonaniu edytora - do najbardziej zasługujących
na pierwszeństwo przedruku i warte są odświeżenia ich recepcji. Podstawą
tekstów zamieszczonych w niniejszej książce są pierwodruki. W tekstach
poprawiono wyłącznie oczywiste błędy druku. Nie dokonano żadnych skrótów.
Zachowano oryginalną pisownię i wszelkie osobliwości językowe. Całość została
ułożona chronologicznie w obrębie poszczególnych rozdziałów, w kolejności
pierwodruków. Pod każdym tekstem umieszczono informację o źródle przedruku.
(fragment
posłowia)
Dariusz Pawelec
Instytut
Mikołowski
/ ul. Jana
Pawła II 8/5 /
43-190
Mikołów /
tel./fax:
032 738 07 55 /
e-mail: instytutmik@poczta.onet.pl
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz