Instytut Mikołowski zaprasza w dniu 29.11.2013 r. o godzinie 18.00 na spotkanie
autorskie Krzysztofa Karaska i Grzegorza Kociuby związane z
promocją ich najnowszych książek wydanych nakładem Instytutu Mikołowskiego w
roku 2013: Krzysztof Karasek Słoneczna balia dzieciństwa (tom
wierszy); Grzegorz Kociuba Twarze rozbitka. O poezji i eseistyce
Krzysztofa Karaska. Prowadzenie: Maciej Melecki & Krzysztof Siwczyk.
Znamienne, że Słoneczną balię dzieciństwa Krzysztofa Karaska otwiera wiersz będący
parafrazą Mostu Mirabeau Apollinaire’a, a zamyka utwór, którego pierwszy wers
zaczerpnął autor z Pieśni o ziemi naszej Wincentego Pola. Z jednej strony liryk
nowoczesny, koryfeusz awangardy, współtwórca nowej poetyckiej
„narzędziowni”, z drugiej autor na wskroś tradycyjny, osadzony głęboko w
rodzimym pejzażu oraz narodowym imaginarium i idearium Dziwne zestawienie,
paradoks, niekonsekwencja? Niekoniecznie, jeżeli pamiętamy, że autorowi
Świętego związku bliska jest Hulme’owska koncepcja „awangardy klasycznej”.
Głosi ona, że poezja żywotna, wyczuwająca najważniejsze napięcia swego czasu
potrafi użyć nowoczesnych literackich narzędzi do opisu człowieka współczesnego
ale też odwiecznego. Taka poezja nie ogranicza się do jednej dykcji,
jednego tematu, jednego systemu wartości, lecz sytuuje
siebie na stykach i przecięciach wielu oglądów, głosów, tradycji, pamiętając
jednocześnie, że efektem jej zabiegów nie może być eklektyzm, ale wyrazista postawa
i rozpoznawalny głos. Tak właśnie dzieje się w poezji Krzysztofa Karaska,
która, korzystając mistrzowsko z bogatego repertuaru nowoczesnych środków
poetyckich, nie boi się podejmować tematów wielkich i odwiecznych, ale też
niskich, niewygodnych, politycznie niepoprawnych.
W Słonecznej balii dzieciństwa przemawia poeta wieloma językami. Znajdziemy tu
utwory, którymi rządzi poetyka snu, ale też realistyczne obrazy codziennego
życia. Błyskotliwe oglądy i diagnozy naszej społecznej oraz kulturowej kondycji
sąsiadują z wierszami… fizjologiczno-metafizycznymi ( „orgazm jest odzyskaną
więzią z transcendentem”). Błyski aforystyczne, sentencjonalne wcale dobrze
komponują się z przejmującymi, poruszającymi lirykami, w których poeta
portretuje swe wnuki, ale też powraca do dzieciństwa, gdy budziło się już w nim
poetyckie powołanie. Jeżeli dodamy do tego utwory oryginalnie interpretujące
literacką i kulturową tradycję; grające z tradycją na wiele sposobów i przy
użyciu wielu instrumentów, otrzymujemy książkę, którą nie tylko świetnie się
czyta, ale można się nią także posilić duchowo!
Słoneczna balia dzieciństwa niczego radykalnie w poezji Karaska nie
zmienia. Ale też nie to stanowi o jej wartości. Siłą tej książki są…
prywatność, kameralność, liryczność,
także tradycyjnie rozumiana, chociaż autor nie raz wypowiadał się o niej z
przekąsem. Powiedzmy, na koniec, i to. Słoneczna balia dzieciństwa
nie jest kolejną książką kolejnego współczesnego autora. To książka nie tylko
wybitnego, ale WIELKIEGO poety! A tacy nie rzucają: słów,
zdań, strof, wierszy… na wiatr!
Grzegorz
Kociuba
Książka
Grzegorza Kociuby Twarze
rozbitka. O poezji i eseistyce Krzysztofa Karaska z wielu powodów budzi szacunek i uznanie.
Najpierw z racji wyraźnie uformowanego dyskursu krytycznego. Autor szczęśliwie
omija pułapki krytyki impresyjnej i dygresyjnej, unika powierzchowności, nie
przesłania sobą tekstu. Przeciwnie – zawsze wsłuchany w jego głos, w jego
wnętrze, ustawia swój dyskurs bardzo blisko dzieła i autora. Jest rzetelny,
potrafi być przenikliwy. Dysponuje dobrze uformowanym, sprawnym aparatem
profesjonalnego czytelnika. Wrażliwy, otwarty na sferę wartości, stroni
jednocześnie od czytania ideologicznego, czy koteryjnego. Wiele łączy go z
nowoczesnymi odmianami krytyki egzystencjalnej - wszak poszukuje w tekstach
przede wszystkim właśnie śladów nie podrobionej, nieudawanej egzystencji,
znaków takiego a nie innego światoodczucia, rysów twarzy kogoś innego niż my
sami. Jest świadomy swego zakorzenienia w tradycji polskiej krytyki.
Ale swój własny, niepodrobiony głos zawdzięcza też wierności osobistej wizji
literatury, lojalności wobec swego poetyckiego mistrza.
Wojciech Kudyba
Krzysztof Karasek - Poeta, eseista, krytyk literacki. Urodził się 19 lutego 1937
roku w Warszawie, syn artysty plastyka Romana Karaska. Studiował na
Uniwersytecie Warszawskim (filozofię) oraz na Akademii Wychowania Fizycznego (osiągał
dobre wyniki w skoku o tyczce). Jego debiut prasowy miał miejsce w roku 1966 na
łamach miesięcznika "Poezja". W latach 1967-1971 należał do zespołu
redakcyjnego czasopisma "Orientacje". Później, do 1978 pracował w
miesięczniku "Nowy Wyraz", a w okresie 1983-1993 w miesięczniku
"Literatura". W roku 2008 otrzymał nagrodę Poznańskiego Przeglądu
Nowości Wydawniczych "Książka Lata 2008" za tomik poezji Autostrady i
konie. W lutym 2009 został uhonorowany Nagrodą Literacką im. Władysława
Reymonta za całokształt twórczości. Poezja Karaska była
identyfikowana jako przynależna do Nowej Fali. Cenili ją twórcy tacy jak Zbigniew Herbert i Ryszard Kapuściński.
Późniejsze teksty rozwijają tę poetykę w kierunku większej elegijności,
bardziej potoczystego opisu i wyciszenia efektów stylistycznych. Janusz
Drzewucki twierdzi zresztą, że duża skala poetyckiego głosu i pewna
niejednorodność cechowały tę twórczość od początku: "Krzysztof
Karasek nie był tylko poetą politycznym, […] poetą politycznym był najmniej.
Liryka tego autora jest od zawsze polifoniczna, wielogłosowa. Poeta posługuje
się najrozmaitszymi stylami, idiomami, poetykami. Bywa i publicystyczny, i
refleksyjny, raz jest tradycjonalistą, innym razem awangardystą, bywa
jednoznaczny i dwuznaczny, w otaczającym świecie interesuje go zarówno to, co
fizyczne, jak i to, co metafizyczne." Jego twórczość obejmuje
dziedziny i stylistyki tak odległe, jak zaangażowanie w problemy
społeczno-polityczne w debiutanckim tomie Godzina jastrzębi (1970),
zawierającym słynny poemat Rewolucjonista przy kiosku z piwem, refleksje o
czasie i o kondycji ludzkiej w Lekcji biologii (1990) oraz poezja wchodząca w
dialog z antycznymi, horacjańskimi wzorcami, zawarta w książce Ody (2009). Obok
twórczości własnej Karasek aktywnie pracował nad popularyzacją autorów
wcześniejszych, i to bardzo różnorodnych. Zredagował on wybory wierszy autorów
tak różnych, jak Tadeusz Peiper, Anatol Stern, Daniel Naborowski,
Gottfried Benn, Rafał Wojaczek i Tytus Czyżewski, a także
antologię Współcześni poeci polscy. Poezja polska od roku 1956 (1997). W
Instytucie Mikołowskim opublikował tom Dziennik rozbitka (2012),
za który był nominowany do Nagrody im. Wisławy Szymborskiej (2013).
Grzegorz Kociuba - ur.19.02.1963 roku w Tarnowcu k. Jasła.
Poeta, krytyk literacki, pedagog. Opublikował książki poetyckie:Obserwacje (1991), Budzenie
twarzy ( 1997), Ślady i znaki (2001), Widoki
i widzenia (2005), Powiększenia. Wiersze 1991-2006(2009), Stonka
i inne wiersze (2011), prozę Ktoś (2003) oraz
pracę krytycznoliteracką Maski/Twarze. Eseje, szkice, recenzje o poezji (2009).
Członek SPP. Stypendysta Ministra Kultury. Jako krytyk zajmuje się głównie
polska poezją współczesną i najnowszą. Współpracuje m.in. z „Twórczością”,
„Toposem”, „Arteriami”, „Migotaniami”. Polonista w LO im. M. Kopernika w
Tarnobrzegu. Jego wiersze były tłumaczone na: angielski, czeski, serbski,
ukraiński, włoski. Mieszka w Tarnobrzegu.
Instytut Mikołowski
ul. Jana Pawła II 8/ 5
Mikołów
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz